کسب مهارت در کودکان به وسیله مونته سوری، روشی مدرن و بسیار کارآمد است. والدین امروزی به خوبی از تاثیر بازی در یادگیری کودکان آگاه هستند و همواره در پی یافتن راهی برای لذت‌بخش‌تر کردن مسیر آموزش برای فرزندانشان می‌باشند. اسباب‌بازی‌های مونته سوری، ابزاری چند بعدی و عملی هستند که زمینه‌ساز توسعه مهارت‌های حرکتی، اجتماعی و شناختی کودکان در محیطی مستقل و بدون فشار می‌باشند.
این متد معمولا برای کودکان بین ۳ تا ۶ سال استفاده می‌شود. در این مقاله، قصد داریم شما را با تاریخچه آموزش به کودکان با اسباب بازی مونته سوری آشنا کنیم، همچنین اطلاعاتی درباره اصول اساسی این متد به شما ارائه دهیم. از دیگر مفاهیمی که در ادامه با آن آشنا خواهید شد، هدف از آموزش به روش مونته سوری و تفاوت آن با روش‌های سنتی می‌باشد.
مونته سوری چیست؟ (تاریخچه آموزش به کودکان با اسباب بازی مونته سوری)
قبل از هر چیز، بهتر است بدانیم که مونته‌سوری چیست؟ به ابزارهایی که به منظور توسعه تفکر، حساسیت اجتماعی، خلاقیت، و مهارت‌های حرکتی کودکان طراحی شده‌اند، مونته‌سوری گفته می‌شود. این تجهیزات ظاهری شبیه به اسباب بازی پسرانه دارد، اما در واقع، درست است که در دسته اسباب‌بازی‌ها قرار دارد، اما آموزشی که قرار است کودک با آن ببیند، فراتر از یک بازی سرگرم‌کننده است.
تاریخچه آموزش به کودکان با اسباب‌بازی مونته‌سوری به سال 1907 میلادی بازمی‌گردد. دکتر ماریا مونته‌سوری، پزشک ایتالیایی، نخستین مدرسه با محوریت این متد را در رم تأسیس نمود. این پزشک برجسته با مطالعه رفتارهای کودکان و در نظر گرفتن نیازهای آن‌ها برای یادگیری، دریافت که آموزش باید بر پایه تجربیات عملی و خودمحوری کودکان بنا شود. بر همین اساس، ابزارهای آموزشی طراحی نمود که این امکان را فراهم می‌نمود تا کودکان با تکیه بر تجربیات حسی، مهارت‌ها و مفاهیم را بیاموزند.
اصول اساسی متد مونته سوری چیست و چگونه است؟
اصول یادگیری مفاهیم با اسباب‌بازی‌های مونته‌سوری بر 5 اصل استوار است:
- احترام به کودک
- شناخت کودک به عنوان شخصیت حقیقی مستقل
- آشنایی و درک روند رشد کودک
- پذیرش بازی کودک به عنوان فرایند یادگیری
- محیط آماده برای آموزش کودک
در راستای این مبحث شایان ذکر است که کودکان از طریق بازی با مواد مختلف و عناصر گوناگون، مانند چوب، فلز، پارچه و مواد طبیعی، مهارت‌های گوناگون را کسب می‌کنند. این ابزارها می‌توانند با اشکال و اندازه‌های متنوع، قطعات پازل، مواد رنگی و… باشند. بازی با تجهیزات مونته‌سوری زمینه‌ساز آزمایش، اکتشاف و کسب تجربه در کودکان است. اصول و پایه آموزش با این متد بر پایه خودمختاری و آزادی در چارچوب‌های مشخص، با احترام به نیازهای فردی کودک، استوار است. جالب است بدانید در این روش آموزشی، مربیان نقش هدایت‌گر را ایفا می‌کنند و به بچه‌ها در انتخاب ابزارها و فعالیت‌ها یاری می‌رسانند.
هدف از آموزش به روش مونته سوری
مانند هر متد آموزشی دیگر، مونته‌سوری نیز با اهداف خاصی پایه‌گذاری شده است و طبق این اهداف پیش می‌رود. فعالیت‌های آموزشی مونته‌سوری به پنج گروه مهارت‌های زندگی، حسی، زبان‌آموزی، ریاضی، و فرهنگ و علوم تقسیم می‌شود. از اهداف تمرین با این روش می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.
تمرکز
لزوم رسیدن کودک به آرامش، داشتن تمرکز است. تمرینات مونته‌سوری بر طبق الگو با تمرکز برای دریافت نتیجه درست انجام می‌شود که این امر موجب رسیدن کودکان به آرامش می‌شود.
نظم
پروسه تمرینات این متد با نظم خاصی پیش می‌رود که به کودک حس آرامش بیشتری می‌دهد و پیشرفت آن‌ها را سرعت می‌بخشد.
هماهنگی
آموزش با اسباب‌بازی‌های مونته‌سوری سبب هماهنگی حرکات و کنترل ماهیچه‌های کودک می‌شود.
استقلال
از بارزترین اهدافی که این متد دنبال می‌کند، رشد حس استقلال و عدم وابستگی در کودک است. حس استقلال در بچه‌ها توأم با حس لذت و رضایت می‌باشد که این امر تأثیر مستقیمی بر اعتمادبه‌نفس آن‌ها می‌گذارد.
عشق به یادگیری
متد مونته‌سوری به گونه‌ای طراحی شده که عشق و علاقه به یادگیری را به طور مادام‌العمر در کودکان زنده نگه می‌دارد، زیرا در این روش فرصت‌هایی ایجاد می‌شود که علایق کودکان کشف می‌شود. همچنین با مشارکت در تجربیات یادگیری، کنجکاوی آن‌ها برانگیخته و ارضا می‌گردد.
هوش هیجانی
در این روش آموزشی تمامی تمرینات بر پایه و تأکید بر توسعه هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی شکل گرفته است. کودکان می‌آموزند که چگونه ارتباط مؤثر برقرار کنند، در کارهای گروهی به چه شکل مشارکت داشته باشند، و درک کردن دیگران را چطور در خود توسعه بخشند.
بیشتر بخوانید: تاثیر اسباب بازی بر هوش هیجانی کودکان
تفاوت آموزش به کودکان با اسباب بازی مونته سوری با دیگر روش ها
زمانی که پای آموزش کودکان در میان باشد، والدین با وسواس زیادی انواع روش‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کنند تا بهترین آن‌ها را برای فرزند خود برگزینند. متد آموزشی با اسباب بازی‌های مونته سوری تفاوت‌های عمده‌ای با روش‌های سنتی دارد. در این متد، یادگیری با تکیه بر فعالیت‌های مورد علاقه کودک، با کمترین میزان دخالت از سمت مربیان انجام می‌شود.
این در حالی است که در روش‌های سنتی، آموزش با کنترل و هدایت کامل معلمان صورت می‌گیرد. همچنین، در شیوه مونته سوری از ابزارهای حسی و عملی برای آموزش استفاده می‌شود و کودک بر اساس پیشرفت فردی ارزیابی می‌گردد. این در صورتی است که در روش‌های سنتی، بر مفاهیم نظری و آزمون‌های گروهی تأکید می‌شود.
در این مقاله سعی داشتیم آموزش با متد مونته سوری را بررسی کنیم و مروری بر اهداف اصلی آن داشته باشیم. نیت اصلی ما از این نوشته، ارائه اطلاعات کافی در رابطه با این شیوه آموزشی به والدین بود. شایان ذکر است که ما بدون جانبداری، فقط به شرح “چیست” و “چگونگی” این مسئله پرداختیم. امیدواریم که با مطالعه آن، بتوانید بهترین راه برای آموزش کودک دلبندتان را انتخاب نمایید.
