هوش هیجانی، توانایی درک، مدیریت و بهره‌گیری مؤثر از احساسات خود و دیگران است که باید از همان سنین کودکی، این مهارت‌ها را باز کنیم و به کودکان اجازه دهیم تا در محیط آموزشی و بازی، ارتباطات احساسی خود را شناخته و تقویت کنند.
عدم توجه به هوش هیجانی در دوران کودکی می‌تواند در بزرگسالی به تاثیرات مخربی منجر شود. افرادی که از کودکی این مهارت‌ها را تربیت نکرده‌اند، ممکن است با مشکلاتی در درک و مدیریت احساسات خود و دیگران مواجه شوند.
این نقص ممکن است منجر به مشکلات در ارتباطات اجتماعی، مدیریت استرس شود و حتی به وضعیت‌های افسردگی و اضطراب در زندگی بزرگسالی بیانجامد. به همین دلیل، تربیت هوش هیجانی در دوران کودکی بسیار حائز اهمیت است تا فرد در طول زندگی خود به طور سالمتر و موفق‌تر با چالش‌ها روبرو شود.
نتایج تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهند که اسباب بازی به عنوان یک ابزار آموزشی مؤثر، می‌تواند در بهبود هوش هیجانی و تعامل اجتماعی کودکان تاثیر گذار باشد. در این مقاله به بررسی این موضوعات می‌پردازیم که اسباب بازی‌ها چطور بر هوش هیجانی تاثیر دارند و چه فعالیت‌هایی به رشد این مهارت در کودک کمک میکنند.
اسباب بازی چگونه روی هوش هیجانی تاثیر میگذارد؟
اسباب بازی اثرات گسترده‌ای بر هوش هیجانی کودکان دارد. این اثرات به شکل‌های ویژه‌ای از تعامل با اسباب بازی ناشی می‌شوند. در زیر به برخی از تاثیرات مثبت اسباب بازی بر هوش هیجانی اشاره می‌کنیم.
تجربه احساسات
اسباب بازی کودکان را به تجربه مختلف احساساتشان نزدیک می‌کند. از طریق بازی با عروسک‌ها یا حیوانات، کودکان، احساساتی مانند محبت، مراقبت، و همدلی را تجربه میکنند.
توسعه مهارت‌های ارتباطی
این ابزار می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنند. همچنین می‌توانند زمینه مناسبی برای برقراری ارتباط با دیگران و به اشتراک گذاشتن احساسات شوند.
مواجهه با تحولات
وسائل و لوازم بازی می‌توانند به کودکان کمک کنند تا با شرایط جدید و تحولات زندگی خود بهتر کنار بیایند. این تجربه می‌تواند اعتماد به نفس کودکان را افزایش دهد و آنها را برای مواجهه با تغییرات آماده سازد.
آموزش مهارت‌های حل مسئله
اسباب بازی باعث تقویت مهارت‌های حل مسئله و تفکر خلاقانه در کودکان می‌شود. این ابزارها کودکان را ترغیب به پیدا کردن راه‌حل‌های مختلف و تجربه کردن شیوه‌های گوناگون حل مسائل میکنند.
بنابراین، اسباب بازی نه تنها برای سرگرمی کودکان بلکه به عنوان یک ابزار آموزشی و تربیتی بسیار موثر در تقویت هوش هیجانی آنها نقش مهمی ایفا می‌کند.
چه فعالیت‌هایی به رشد هوش هیجانی کودک کمک میکنند؟
فعالیت‌هایی که به رشد فکری کودکان منجر می‌شوند، می‌توانند در آینده نزدیک به تقویت و توسعه هوش هیجانی آنها کمک کنند. بهتر است این فعالیت‌ها با توجه به جنبه‌های بازی طراحی شوند.
ادغام بازی در فعالیت‌های فکری، به بهتر شدن همزمان هوش فکری و هوش هیجانی کودکان کمک می‌کند و آنها را برای پیشرفت جامع‌تر در زندگی آماده می‌سازد. با هم چند نمونه از لوازم بازی که در قالب بازی‌های کودکانه است را مرور می‌کنیم.
بازی با انواع لگو
بازی با لگو نه تنها به تحریک خلاقیت و تفکر خلاقانه کودکان کمک می‌کند، بلکه با توسعه مهارت حل مسائل، هماهنگی و همکاری در گروه، تجربه مواجهه با چالش‌ها، و تقویت مهارت ارتباطی، نقش بسزایی در تقویت هوش هیجانی و هوش عاطفی کودکان ایفا می‌کند.
اسلایم، شن و ماسه بازی
یکی از ابتکارات جدید و جذاب در بازار وسایل بازی، محصولاتی همچون اسلایم، شن، و ماسه بازی است. که به منظور تقویت هوش و خلاقیت کودکان در دسترس قرار گرفته‌اند. این محصولات، نسخه نرم و نوین‌تری از خمیر بازی هستند و با استفاده از آنها، هم مهارت دست ورزی کودکان بهبود می‌یابد و هم خلاقیت آنها تقویت می‌شود. این تجربه نه تنها به ارتقاء هوش کودکان کمک می‌کند، بلکه موجب پرورش توانایی‌های ذهنی و خلاقیت در آنان می‌شود.
پازل
بازی با پازل تأثیر بسزایی بر توسعه خلاقیت، هوش، و تمرکز کودکان دارد. این وسیله آنها را به تحلیل و ایجاد ارتباط بین قطعات تشویق می‌کند، که باعث تقویت مهارت حل مسئله، تفکر منطقی، و خلاقیت در ایجاد الگوها و تصاویر می‌شود. از طرفی، پازل با بهبود تمرکز بر روی جزئیات و پیشرفت در مراحل بازی، مهارت شناختی و اعتماد بنفس کودکان را بهبود می‌بخشد.
حباب بازی
حباب بازی به عنوان یک فعالیت ساده و کم هزینه، منجر به افزایش دقت و تمرکز کودک می‌شود. و امکان فراهم کردن تجربیات متنوعی برای کودکان دارد که به رشد هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی آنها کمک می‌کند.
نقاشی کشیدن با رنگ انگشتی
کودک هنگام نقاشی کشیدن با رنگ انگشتی، همزمان چند حس را با هم به کار می‌گیرد، که این منجر به تقویت هوش هیجانی او می‌شود. در حین نقاشی، کودکان نه تنها با احساس خلاقیت و شادی روبرو می‌شوند بلکه با چالش‌های مربوط به انتخاب رنگ، ایجاد ترکیبات مختلف سر ذوق می آیند.
در طول فرآیند نقاشی، کودکان ممکن است حس تأمل و آرامش را تجربه کنند که این امر به بهبود مهارت‌های مدیریت احساسات و تعادل هیجانی آنها کمک می‌کند. همچنین، نقاشی می‌تواند به کودکان اجازه دهد تا احساسات خود را با دقت بیشتری بیان کنند و این تجربه در درک و تداوم ارتباطات موثر با دیگران نیز تاثیر مثبتی داشته باشد.
به طور کلی، نقاشی کشیدن تجربه‌ای چند جانبه است که به کودکان امکان می‌دهد احساسات مختلف را درک کنند، با آنها کنار بیایند، و به تدریج هوش هیجانی خود را بهبود بخشند.
بازی‌های فکری
این بازی‌ها، طی مسائل ذهنی و چالش‌های مختلفی که دارند، کودکان را ترغیب به تفکر، تمرکز و حل مسائل میکنند. در طول این بازی‌ها، کودکان با نوعی انعطاف ذهنی روبه‌رو می‌شوند که این امر به توانایی مدیریت احساسات و انجام وظایف در شرایط مختلف کمک می‌کند.
آنها با مسائلی که نیاز به حل دارند، درگیر می‌شوند و این تجربه ذهنی آنان را به چالش می‌کشد، این امر باعث ارتقاء هوش هیجانی کودکان می‌شود. همچنین، این بازی‌ها به کودکان کمک میکنند تا احساسات خود را بهتر درک کنند و نحوه تعامل با احساسات مختلف را یاد بگیرند.
از این رو، بازی‌های هوش فکری نه تنها به توسعه مهارت ذهنی بلکه به بهبود هوش هیجانی کودکان نیز کمک میکنند. با بررسی تأثیر اسباب بازی بر هوش هیجانی کودکان، به این نتیجه رسیدیم که این وسایل بازی نقش فعّالی در تقویت مهارت‌های احساسی و ارتباطی این گروه سنی دارند.
جمع بندی
اسباب بازی به کودکان امکان می‌دهند تا با تجربه احساسات متنوع، مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود بخشند. این ابزارهای بازی به کودکان کمک میکنند تا با تحولات زندگی بهتر کنار بیایند و مهارت‌های حل مسائل و تفکر خلاقانه‌شان را تقویت کنند، در نتیجه هوش هیجانی خود را بهبود دهند.
این تاثیرات مثبت نشان می‌دهد که اسباب بازی‌ها، فقط ابزاری برای سرگرمی کودکان نیستند؛ بلکه به عنوان وسیله‌ای آموزشی و تربیتی نیز برای آنها موثرند. بنابراین، توجه به ارتقاء هوش هیجانی کودکان از طریق بازی، نه تنها به رشد آنها کمک می‌کند بلکه به شکل جامع و مؤثری در زندگی اجتماعی آنها نیز تاثیر خواهد داشت.
