کودکان دنیایی پر از پیچیدگی و احساسات متنوع دارند. آنها ممکن است در هر لحظه احساساتشان تغییر کند. با این حال، به دلیل شناخت ناکافی از احساسات، گاهی اوقات دست به دامن خشم می‌شوند. برخی از کودکان نیاز به آموزش بیشتری در زمینه کنترل خشم دارند تا از بروز مشکلات بیشتر برای والدین خود جلوگیری کنند. بهترین راه برای این مشکل، آموزش مهارت کنترل خشم به کودکان است.
مدیریت احساسات در کودک
کودک باید یاد بگیرد که چگونه در مواقع عصبانیت، احساسات خود را کنترل کند و آرامش خود را حفظ کند. در ادامه به بررسی پنج شیوه برای آموزش مهارت کنترل خشم به کودکان می‌پردازیم.
آموزش شناخت احساسات
در آموزش شناخت احساسات، والدین می‌توانند یک محیط امن و محبت‌آمیز برای گفت‌و‌گو با کودکان خود ایجاد کنند. این محیط آرام و صمیمی اجازه می‌دهد که کودکان بدون هرگونه ترس یا نقد، احساسات و افکار خود را به اشتراک بگذارند. وقتی کودکان با احساسات خود آشنا می‌شوند و می‌فهمند که این احساسات جزئی از زندگی‌شان هستند، احتمالاً بهتر می‌توانند آنها را درک کرده و مدیریت کنند.
والدین می‌توانند با مطرح کردن سوالات واضح و قابل درک برای کودکان و تشویق به بحث، این فرصت را برای کودکان فراهم کنند تا در مورد تجربیات و احساساتشان حرف بزنند. مثلاً می‌توانند بپرسند: چه وقت‌هایی احساس خوبی داری؟ یا آیا موقعیت‌هایی هستند که تو را ناراحت می‌کنند؟
اهمیت این مرحله در آن است که با شناخت عمیق‌تر از احساسات، کودکان قادر به تشخیص دقیق‌تر خشم و عواطف دیگر خود می‌شوند. این آگاهی می‌تواند قدم اول به سوی مدیریت مؤثرتر احساسات و کنترل خشم باشد. گاهی می‌توان از عروسک مورد علاقه کودک برای این کار استفاده نمود و با اجرای یک نمایش کوتاه این کار را انجام داد.
آموزش تکنیک‌های تنفس عمیق
آموزش تکنیک‌های تنفس عمیق به کودکان می‌تواند یک ابزار موثر برای کنترل خشم و مدیریت احساسات باشد. این تکنیک‌ها کمک می‌کنند که کودکان در مواجهه با وضعیت‌های ناراحت‌کننده، به طور فوری واکنش‌های آرام‌بخشی نشان دهند. در اینجا چگونگی اجرای تکنیک تنفس عمیق به کودکان توضیح داده می‌شود.
نفس عمیق مثل بادبادک
به کودک بگویید که همانند بادبادک، از بینی تا گلوی خود نفس عمیق بکشد. با مثال به حرکت بادبادک، نفس را به آرامی از بینی بکشد و به صورت کامل و با حس آرامش از دهان خود خارج کند.
شمارش تنفس
به کودک بیاموزید که به مدت چند ثانیه نفس عمیق بکشد. به عنوان مثال، به کودک بگویید: یک، دو، سه نفس عمیق بکش و به آرامی خارج کن. این شمارش به کودک کمک می‌کند تا متمرکز شود و تنفس آرامش بخشی داشته باشد.
نفس عمیق با شمارش
ترکیب شمارش و تنفس عمیق را به کودک آموزش دهید. به عنوان مثال، بگویید: یک، دو نفس عمیق بکش و آرامشی که احساس می‌کنی را حس کن. سه، چهار نفس خود را به آرامی بیرون بده و حس کن که احساسات ناخوشایندت کاهش می‌یابند.
این تکنیک‌ها، کودکان را آموزش می‌دهند که با تمرکز بر تنفس و آگاهی از حالت بدن خود، به مدیریت احساسات و کاهش خشم بپردازند. همچنین، این فعالیت‌ها می‌توانند به کودکان در یادگیری مهارت‌های آرامش کمک کنند.
آموزش استفاده از کلمات برای بیان احساسات
آموزش استفاده از کلمات برای بیان احساسات به کودکان، یک مهارت ارزشمند است که آنها را قادر می‌سازد احساسات خود را به دیگران بازگو کنند و درک بهتری از زندگی خود پیدا کنند. در اینجا چگونگی آموزش این مهارت به کودکان توضیح داده می‌شود.
شناخت احساسات
به کودکان یاد دهید که احساسات مختلفی وجود دارند و هر کدام از این احساسات نقش ویژه‌ای در زندگی دارند. مثلاً خوشحالی، ناراحتی، خشم، ترس و…
بیشتر بخوانید: تاثیر اسباب بازی بر هوش هیجانی کودک
آموزش کلمات مرتبط با احساسات
به کودکان کلماتی که مرتبط با هر احساس هستند را آموزش دهید. برای مثال، کلماتی مانند خوشحال، ناراحت، خشمگین، ترسیده و…
تشویق به بیان احساسات
کودکان را تشویق کنید که در مواقع مختلف احساسات خود را با استفاده از کلمات بیان کنند. مثلاً می‌توانید بپرسید چطور حس می‌کنی؟ یا آیا چیزی تو را ناراحت کرده است؟
تمرین در بحران‌های کوچک
از کودکان بخواهید که در مواقعی که اتفاق نه چندان مهمی پیش آمده است، اما کودک را ناراحت کرده است، احساسات خود را باز کند و درباره آن حرف بزند.
آموزش حل مشکلات
کودکان را آموزش دهید که به جای اظهار خشم، از کلمات برای حل مشکلات استفاده کنند. برای مثال، می‌توانید به آنها بیاموزید که چگونه می‌توانند نیازها و خواسته‌های خود را با استفاده از کلمات مناسب به دیگران بیان کنند.
این آموزش‌ها به کودکان کمک می‌کند که احساسات خود را به شکل سازنده‌تر و موثرتری باز کنند و با دیگران بهتر ارتباط برقرار کنند. این مهارت می‌تواند به آنها کمک کند تا در مواقع چالش‌برانگیز، به جای واکنش‌های تند، از راهکارهای مثبت و موثر استفاده کنند.
آموزش راهکارهای حل مسائل
آموزش راهکارهای حل مسائل به کودکان، یک مهارت اساسی است که آنها را در مواجهه با مشکلات روزمره تقویت می‌کند. والدین باید به رشد این مهارت در فرزند خود کمک کنند. در نظر داشته باشید که بازی با انواع اسباب بازی فکری، توانایی طرح و حل مسئله را در کودکان افزایش خواهد داد. در اینجا چگونگی آموزش این مهارت، به کودکان توضیح داده می‌شود.
شناسایی مشکلات
کودکان را آموزش دهید که بتوانند مشکلات و چالش‌ها را به دقت شناسایی کنند. می‌توانید با سوالاتی مانند مشکلی داری؟ یا در چه موقعیت‌هایی احساس می‌کنی که چیزی اشتباه است؟ کمک کنید تا کودکان مشکلاتشان را بیان کنند.
فکر کردن به راه حل‌ها
به آنها بیاموزید که به جای واکنش عصبی، به دنبال راه حل‌های ممکن برای مشکلات باشند. این می‌تواند شامل تفکر خلاقانه و پیدا کردن راه حل‌های مختلف باشد.
انتخاب بهترین راه حل
کودکان را تشویق کنید که بین راه حل‌های پیشنهادی خود، بهترین و موثرترین راه حل را انتخاب کنند. این می‌تواند مهارت ارزیابی مزایا و معایب هر راه حل را به کودک بیاموزد.
بیشتر بخوانید: تاثیر اسباب بازی بر تربیت کودکان
اجرای گام‌های عملی
کودکان را ترغیب کنید که بر اساس راه حل انتخابی خود، گام‌های عملی برای حل مشکل بردارند. این می‌تواند شامل انجام وظایف خاص یا ارتباط با دیگران برای حل اختلافات باشد. با این آموزش، کودکان قادر به انعطاف‌پذیری بیشتر در مواجهه با چالش‌ها می‌شوند و به جای واکنش‌های عصبی، مهارت‌های حل مسائل خود را تقویت می‌کنند. این مهارت به آنها کمک می‌کند تا به صورت مستقل و موثرتر در مواقع مختلف روبرو شوند.
تشویق به ورزش و فعالیت‌های آرام بخش
آموزش تشویق به ورزش و فعالیت‌های آرام بخش به کودکان می‌تواند یکی از راه‌های مؤثر برای کنترل خشم و افزایش آرامش باشد. در اینجا توضیحات بیشتری در مورد این آموزش می‌دهیم.
تاثیر ورزش بر احساسات
به کودکان توضیح دهید که ورزش به عنوان یک فعالیت بدنی می‌تواند تاثیر زیادی بر احساسات آنها داشته باشد. ورزش به تخلیه انرژی و استرس کمک می‌کند و می‌تواند حالت ذهنی را بهبود بخشد.
تشویق به فعالیت‌های بدنی
کودکان را تشویق کنید تا در فعالیت‌های بدنی شرکت کنند، مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، ورزش‌های گروهی یا حتی بازی در فضای باز. این فعالیت‌ها نه تنها به بهبود سلامت فیزیکی کمک می‌کنند بلکه احساسات را هم متعادل می‌کنند.
فعالیت‌های آرام بخش
علاوه بر ورزش، کودکان را به فعالیت‌های آرام بخش نیز تشویق کنید. مثلاً یادگیری تکنیک‌های آرامش مثل مدیتیشن یا یوگا می‌تواند به کودکان کمک کند تا با احساسات خود بهتر آشنا شوند و آرامش را تجربه کنند.
تعهد به فعالیت‌های روزانه
به کودکان یاد دهید که ورزش و فعالیت‌های آرام بخش را به عنوان بخشی از برنامه روزانه خود در نظر بگیرند. این تعهد به فعالیت‌های بدنی به طور منظم می‌تواند به طور کلی بر روحیه و احساسات آنها تأثیر بگذارد. با این آموزش‌ها، کودکان می‌توانند یک راه حل سالم برای مدیریت احساسات خود پیدا کنند و انرژی منفی را به انرژی مثبت تبدیل کنند. این مهارت به آنها کمک می‌کند تا در مواجهه با چالش‌ها و استرس‌های روزمره، بهترین واکنش را نشان دهند.
سخن پایانی
در این مقاله، تلاش کردیم تا شما را با راهکارهای کنترل خشم در کودکان آشنا کنیم. اما به عنوان سخن پایانی و نکته‌ای بسیار حائز اهمیت، والدین باید بدانند که کودکان تقلیدگرهای بسیار خوبی هستند. بنابراین، سعی کنید الگوی خوبی برای آنها باشید. گاهی کودکان بدون آگاهی، تنها رفتار والدین خود را تقلید می‌کنند.
