یکی از مسائل جدی در جامعه امروزی ما، افزایش چشم‌گیر کودکان کار است. در کشور ما حدود یک میلیون کودک کار وجود دارد. این کودکان به دلیل فقر، از سنین کودکی مجبور به انجام کارهایی نظیر دست‌فروشی و گلفروشی می‌شوند. همگی ما گاهی با خود فکر می‌کنیم که چگونه باید با این کودکان برخورد کنیم؟ در ادامه این مقاله، ما به شما برای گرفتن پاسخ این سوال کمک خواهیم کرد.
اگر بخواهیم به طور دقیق تعریفی از کودکان کار داشته باشیم، باید بگوییم که این اصطلاح به کودکانی اطلاق می‌شود که در سنین کم و درست در زمانی که باید بدون هیچ دغدغه‌ای سرگرم آموزش و تفریح باشند، به صورت جدی و مداوم درگیر کار کردن هستند. گاهی این کودکان مسئول مشاغلی می‌شوند که از توان جسمی و ذهنی آن‌ها خارج است.
چگونگی برخورد با کودکان کار از اهمیت بالایی برخوردار است. مسلماً آن‌ها همیشه کودک باقی نمی‌مانند و نحوه رفتار همگی ما می‌تواند در شکل‌گیری شخصیت بزرگسالی و سرنوشت آینده این کودکان بسیار تاثیرگذار باشد. با توجه به رشد آمار کودکان کار در جامعه امروزی و تأثیر بسزای رفتار ما بر آن‌ها، کسب آگاهی‌های لازم درباره این مسئله امری بسیار ضروری محسوب می‌شود. در ادامه به بررسی روش‌های صحیح برخورد با کودک کار خواهیم پرداخت.
در برخورد با کودکان کار، مهمترین فاکتور احترام به آن‌ها است. اگر به شما پیشنهاد خرید کالایی می‌کنند یا می‌خواهند خدماتی به شما ارائه دهند، در صورت نیاز با احترام و ارادت از آن‌ها خرید کنید. در صورت عدم نیاز، با برخورد صحیح و محترمانه، و نه با توهین و خشم، این موضوع را اعلام کنید. این کودکان به اندازه کافی فشارهای روحی را تحمل می‌کنند، بنابراین مسئولیت ماست که با رفتار صحیح، کرامت آن‌ها را حفظ کنیم.
در مواجهه با کودکان کار، طبیعی است که احساساتمان جریحه‌دار شود و این موضوع را نمی‌توانیم انکار کنیم. با این حال، نکته‌ی کلیدی این است که آن‌ها نباید از ترحم ما مطلع شوند. زیرا ترحم ما عزت نفس این کودکان را تخریب کرده و در آینده منجر به بروز مشکلات شخصیتی در زندگی آن‌ها می‌شود.
وقتی کودک کاری سر راهتان قرار می‌گیرد، لزومی ندارد که آن را سوال پیچ کنید. سوالاتی مثل “چند سال داری؟”، “خانه تان کجاست؟”، “مدرسه میروی؟”، “پدر و مادرت کجا هستند؟” و سوالات مشابه، این حس را در کودک ایجاد می‌کند که چقدر با دیگر کودکان همسن خود متفاوت است. بنابراین، بهتر است اگر خرید یا خدماتی ارائه می‌دهند، آن را بپذیریم یا محترمانه رد کنیم. اگر فرزند خردسالی دارید، به شما توصیه می‌کنیم آموزش مهارت کنترل خشم به کودکان مطالعه نمایید.
همه ما می‌دانیم که گاهی کودکان کار با سماجت قصد فروش یا ارائه خدماتی به ما دارند. در این مواقع، به جای نادیده گرفتن یا پرخاش کردن، کمی صبر کنید. با آرامی با آن‌ها صحبت کنید و اگر تغذیه‌ای همراه دارید، به آن‌ها بدهید. بسیار مطلوب است اگر گاهی برای یکی از این کودکان که روزانه بر سر راه شما قرار می‌گیرند، اسباب بازی پسرانه یا دخترانه‌ای تهیه کنید.
کودکان کار، به دلیل فقر و گاهاً به دلیل بی‌سرپرستی یا بد سرپرست بودن، مجبور به کار می‌شوند. روزانه این کودکان ممکن است مورد خشونت کلامی یا تعرض قرار گیرند. شما به عنوان یک شهروند مسئولیت‌پذیر موظف هستید که در صورت مشاهده چنین برخوردهایی از آن‌ها حمایت کنید و یا با تماس با اورژانس اجتماعی، این برخورد‌های ناشایست را گزارش دهید.
متاسفانه، گاهی اوقات مشاهده می‌شود که افراد در قالب کمک به کودکان کار، به عکاسی و فیلمبرداری از آن‌ها می‌پردازند و بدون اجازه، چهره‌های این کودکان را در صفحات اجتماعی خود به اشتراک می‌گذارند. این رفتار بسیار غیر اخلاقی و به دور از انسانیت است. در دوران نوجوانی، این اقدامات می‌توانند منجر به بروز مشکلات روحی جدی در آن‌ها شود. بنابراین، احترام به حریم شخصی این کودکان امری ضروری و بسیار حائز اهمیت است.
در پایان، لازم به یادآوری است که کودکان کار نه تنها حق حیات شایسته را دارند بلکه به اندازه هر کودک دیگر حقوق و آرزوهایی برای خود دارند. رفتارهای محترمانه و احترام به حرمت و کرامت آن‌ها، اساسی‌ترین پیش‌نیاز برای ساخت یک جامعه پویا و انسان‌محور است. با برخورد محترمانه، ایجاد حمایت در برابر مواجهه با آزارها و احترام به حریم شخصی آن‌ها، می‌توانیم به شکل‌گیری یک جامعه عادلانه و پایدار کمک کنیم، جایی که همه اعضا به یکدیگر ارزش می‌دهند و برای هم احترام قائل می‌شوند.
